ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ-ΑΡΘΡΑ

Αθήνα 21/3/2020


Στις 20/3/2020 δημοσιεύτηκε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦεΚ 68/Α/20-3-2020) με την οποία ρυθμίζονται μεταξύ άλλων θέματα στήριξης επιχειρήσεων, εργαζομένων και επαγγελματιών στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση κινδύνου διασποράς Κορωνοϊού .
Για ειδικότερες λεπτομέρειες κατά την εφαρμογή των ληφθέντων μέτρων θα ακολουθήσουν ΚΥΑ των συναρμόδιων υπουργείων.
Ειδικότερα:

1. Για χρονικό διάστημα εως 6 μήνες από 20/3/20 προβλέπεται λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας ως μέτρο περιορισμού της διασποράς COVID-19. Αφορά όλες τις επιχειρήσεις και είναι στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη. Σύμφωνα με το μέτρο κάθε εργαζόμενος μπορεί να εργάζεται τουλάχιστον 2 εβδομάδες με περίοδο αναφοράς το μήνα, συνεχόμενα η διακεκομμένα . Ο προγραμματισμός γίνεται ανα εβδομάδα και στο πρόγραμμα εντάσσεται τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης. Κατά τη περίοδο εφαρμογής απαγορεύονται οι απολύσεις . Στο τέλος του μήνα δηλώνεται ο τρόπος αυτός εργασίας στο ΕΡΓΑΝΗ. Το μέτρο αποτελεί μορφή εκ περιτροπής εργασίας αλλά με απλουστευμένη διαδικασία εφαρμογής.
2. Επί ομίλου επιχειρήσεων ο εργοδότης μπορεί (διευθυντικό δικαίωμα) να μεταφέρει προσωπικό από τη μια επιχείρηση του ομίλου σε άλλη. Αφορά επιχειρήσεις που πλήττεται σημαντικά η επιχειρηματική τους δραστηριότητα ή τελούν υπο απαγόρευση λειτουργίας βάσει του ΚΑΔ. Δεν προβλέπεται αριθμητικό όριο μεταφοράς εργαζομένων αλλά επιβάλλεται η διατήρηση του ίδιου αριθμού εργαζομένων που απασχολούνταν πριν τη μεταφορά. Το μέτρο θα εξειδικευτεί με ΚΥΑ.
3. Επιχειρήσεις που τελούν σε αναστολή λειτουργίας λόγω ΚΑΔ και για όσο διαρκούν να μέτρα αντιμετώπισης COVID-19 απαγορεύεται να προβούν σε απολύσεις επί ποινή ακυρότητας της απόλυσης. Το μέτρο έχει έναρξη ισχύος την 18-3-2020.
4. Επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που πλήττονται σημαντικά λόγω μέτρων κατά COVID-19, αποκλειστικά βάσει του ΚΑΔ σύμφωνα με την από 20/3/2020 απόφαση Υπουργού Οικονομικών, μπορούν (διευθυντικό δικαίωμα) να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού τους για ένα μήνα από 20/3/2020 με δυνατότητα παράτασης με ΚΥΑ. Επί εφαρμογής του μέτρου αυτού απαγορεύονται οι απολύσεις επί ποινή ακυρότητας. Μετά τη λήξη του μέτρου θα πρέπει να διατηρηθεί ο ίδιος αριθμός θέσεων εργασίας για διάστημα ίσο με αυτό της αναστολής.
5. Εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας ανεστάλη είτε γιατί εργάζονται σε επιχείρηση που απαγορεύτηκε η λειτουργία της με εντολή Αρχής είτε γιατί εργάζονται σε πληττόμενη επιχείρηση βάσει ΚΑΔ είναι δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ως αποζημίωση ειδικού σκοπού . Το ίδιο ισχύει και για εργαζόμενους που απολύθηκαν ή παραιτήθηκαν από 1/3/2020 εως 20/3/2020. Στη ρύθμιση δεν περιλαμβάνονται οι λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Ο εργοδότης περιλαμβάνει τους σε αναστολή εργαζόμενους σε ΑΠΔ . Η αποζημίωση ειδικού σκοπού και η ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων καλύπτεται από το κράτος.
Για την αποζημίωση ειδικού σκοπού ο εργοδότης υποβάλει δήλωση με τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας ανεστάλη στο ΕΡΓΑΝΗ . Στη δήλωση περιλαμβάνονται και οι απολυθέντες ή παραιτηθέντες από 1/3 εως 20/3/20. Επί μη υποβολής της ως άνω υπευθύνου δηλώσεως η επειχείρηση εξαιρείται των ευνοϊκων ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων βεβαιωμένων χρεών προς το δημόσιο. Η επιχείρηση οφείλει να γνωστοποιήσει εγγράφως ή ηλεκτρονικά την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση αυθημερόν και στον εργαζόμενο. Μετά την ως άνω γνωστοποίηση οι εργαζόμενοι για να εισπράξουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας. Το μέτρο θα εξειδικευτεί με ΥΑ.
6. Παρατείνεται έως 31-5-2020 η προθεσμία αναγγελίας επικαιροποίησης άδειας ιδιωτικού σχολείου πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Τάσος Πασσάς

Αθήνα 16/3/2020


Σε συνέχεια του από 12-3-2020 Νομικού σημειώματός μου και μετά την έκδοση της υπ' αριθ. 12339/404/12-3-2020 Εγκυκλίου του Υπ' Εργασίας και από 14/3/2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου παραθέτω απαντήσεις επί συχνών ερωτημάτων:

1.Για το σύστημα εξ αποστάσεως εργασίας απαιτείται συμφωνία του εργαζόμενου;
Η εξ αποστάσεως εργασία , μορφή της οποίας είναι η τηλεργασία , ανήκει στη διευθυντικό δικαίωμα και επιβάλλεται από τον εργοδότη εφόσον οι συνθήκες του αντίστοιχου τμήματος ή της επιχείρησης το επιτρέπουν . Για την εφαρμογή της δεν χρειάζεται συμφωνία του εργαζόμενου.
Και στη περίπτωση της εξ αποστάσεως εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν οι όροι της ατομικής σύμβασης εργασίας καθώς και οι διατάξεις που αφορούν : α) στην ελάχιστη περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης 11 ωρών, β) στην κατ' ελάχιστον χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης διάρκειας 24 ωρών, γ) στη διάρκεια εβδομαδιαίας απασχόλησης, κατά μέσο όρο, που ανά τετράμηνο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες περιλαμβανομένων και των υπερωριών κλπ.

2. Για την άδεια ειδικού σκοπού απαιτείται έγκριση του εργοδότη και ποια η ελάχιστη διάρκεια της
Η λήψη της άδειας ειδικού σκοπού αποτελεί νόμιμο δικαίωμα του εργαζόμενου και ο εργοδότης υποχρεούται να τη χορηγήσει , εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη λήψη της. Εχει ελάχιστη διάρκεια 3 ημέρες και ακολουθείται υποχρεωτικά από μια ημέρα κανονική άδεια για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα περιορισμού διάδοσης του κορωνοϊού

3. Μπορεί να συνδυαστεί η άδεια ειδικού σκοπού με την τηλεργασία;
Σύμφωνα με την ως άνω εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας η άδεια ειδικού σκοπού και η τηλεργασία μπορούν να λειτουργήσουν συνδυαστικά με συμφωνία εργοδότη και εργαζόμενου.

4. Η άδεια ειδικού σκοπού προσμετράται ως χρόνος εργασίας;
Η περίοδος της άδειας ειδικού σκοπού αποτελεί χρόνο εργασίας, αμείβεται και ασφαλίζεται ως χρόνος εργασίας και συνυπολογίζεται
για τη θεμελίωση κάθε δικαιώματος των εργαζομένων που προκύπτει από την εργασιακή σχέση.

5. Τι προβλέπεται για την περίπτωση που ο εργοδότης έχει εξαντλήσει τα νόμιμα όρια υπερωριών;

Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της από 14.3.2020 ΠΝΠ, εργοδότες που έχουν εξαντλήσει τα νομίμως προβλεπόμενα ανώτατα όρια υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων τους, μπορούν να τους απασχολήσουν υπερωριακά χωρίς σχετική απόφαση έγκρισης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Η εν λόγω υπερωριακή απασχόληση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ανώτατα ημερήσια όρια που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις.

6. Ποιες οι υποχρεώσεις του εργοδότη σε περίπτωση που εργαζόμενος η τα πρόσωπα του στενού περιβάλλοντός του έχουν ενδείξεις πιθανού φορέα κορωνοϊού ;
Σε περίπτωση εργαζομένων που εμπίπτουν στην περιπτωσιολογία συμπτωμάτων οι ίδιοι ή τα οικεία τους πρόσωπα και σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ πρέπει να παραμείνουν κατ' οίκον, ο εργοδότης υποχρεούται να αποδεχθεί την αποχή τους από τα εργασιακά τους καθήκοντα άμεσα από τη στιγμή που θα έρθει σε γνώση του το γεγονός. Ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει το μισθό, εκτός αν η επιχείρηση αναστείλει τη λειτουργία της με απόφαση δημόσιας αρχής.

7. Ποιες οι υποχρεώσεις του εργοδότη για τις εργαζόμενες εγκύους και για τις για τις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως προχωρημένης ηλικίας , καρκινοπαθείς και γενικότερα άτομα με επιβαρυμένη υγεία;
Κατά τα οριζόμενα στην ως άνω εγκύκλιο συνιστάται η απομάκρυνση των εγκύων εργαζομένων. Ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει το μισθό, εκτός αν η επιχείρηση αναστείλει τη λειτουργία της με απόφαση δημόσιας αρχής.
Επίσης και για τους εργαζόμενους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, όπως αυτές εξειδικεύονται κάθε φορά από τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, των οποίων η κατάσταση υγείας ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού επιβάλλεται η κατ' οίκον παραμονή. Και στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης οφείλει να καταβάλει μισθό στους εργαζόμενους που ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα. Η κατ' οικον παραμονή μπορεί να συνδυαστεί με εξ αποστάσεως εργασία

8. Ποια είναι τα νέα μέτρα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων;

Με την από 14.3.2020 ΠΝΠ θεσπίζεται ειδικός μηχανισμός στήριξης των εργαζομένων σε επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων η λειτουργία έχει προσωρινά απαγορευθεί λόγω των έκτακτων μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού . Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται οικονομική στήριξη, αποζημίωση ειδικού σκοπού, ασφαλιστική κάλυψη, έκτακτα επιδόματα και θα εξειδικευτούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση.

9. Τι πρέπει να κάνουν εργοδότες και εργαζόμενοι για την ένταξή τους στον νέο μηχανισμό στήριξης;
Οι επιχειρήσεις-εργοδότες στους οποίους επιβάλλεται ή έχει επιβληθεί το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας, με εντολής δημόσιας Αρχής, υποχρεούνται να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση στο ΕΡΓΑΝΗ, με την οποία δηλώνουν ότι η επιχείρησή τους τελεί υπό το καθεστώς προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας. Τα στοιχεία των εργαζομένων των επιχειρήσεων αυτών αντλούνται αυτόματα από το ΕΡΓΑΝΗ.
Οι εργαζόμενοι, στις επιχειρήσεις αυτές , υποβάλλουν ατομικά υπεύθυνη δήλωση σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, που τηρείται για τον σκοπό αυτό στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Δηλώνουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τα στοιχεία του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ), καθώς και τα στοιχεία της επιχείρησης στην οποία εργάζονται, προκειμένου να συμπεριληφθούν στον ειδικό μηχανισμό στήριξης.
10. Ποιοι εξαιρούνται από τον ειδικό μηχανισμό στήριξης ;
Σύμφωνα με την ΠΝΠ 14-3-2020 από τον ειδικό μηχανισμό στήριξης εξαιρούνται:
α) όσοι εργάζονται εξ αποστάσεως,
β) όσοι διατελούν σε πάσης φύσεως νόμιμη άδεια,
γ) όσοι εργάζονται ως προσωπικό ασφαλείας και
δ) οι εργαζόμενοι, των οποίων η σχέση εξαρτημένης
εργασίας δεν αναστέλλεται λόγω της απαγόρευσης λει-
τουργίας των επιχειρήσεων.

11. Ποιές οι δυνατότητες αναφορικά με την απασχόληση του προσωπικού των επιχειρήσεων που δεν αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας Αρχής αλλά περιορίζονται σημαντικά οι δραστηριότητές τους λόγω των μέτρων περιορισμού εξάπλωσης του κορωνοϊού;

Οι μέχρι σήμερα εκδοθείσες ΠΝΠ και εγκύκλιοι δεν ρυθμίζουν ειδικά το θέμα. Εφαρμογή έχουν οι γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα σύμφωνα με τις οποίες ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση αποδοχής της εργασίας του εργαζόμενου και πληρωμής αυτού όταν αδυνατεί να αποδεχθεί την εργασία του για λόγους ανωτέρας βίας. Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων της επιχείρησης λόγω μέτρων αποφυγής εξάπλωσης του κορωνοϊού αποτελεί αναμφισβήτητα περίπτωση ανωτέρας βίας η συνδρομή της οποίας δίνει τη δυνατότητα στον εργοδότη, που προσωρινά δεν έχει αντικείμενο εργασίας για τον εργαζόμενο και δεν τον απασχολεί , να μην του καταβάλει αποδοχές για όσο χρόνο διαρκεί η αδυναμία αυτή. Επειδή πρόκειται για κατ' εξαίρεση μέτρο στη λύση αυτή θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι λοιπές παράμετροι κατά περίπτωση όπως η πλήρης η μερική διακοπή της επιχείρησης ή τμήματος αυτής , η επιλογή των εργαζομένων , η διάρκεια της μη αποδοχής εργασίας προκειμένου να μη θεωρηθεί το μέτρο καταχρηστικό.
Αναμένεται η έκδοση νέας νομοθετικής ρυθμίσεως και σχετικών εγκυκλίων και επί του θέματος αυτού.
Τάσος Πασσάς

Αθήνα, 12-3-2020

Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 11-3-2020 προβλέπονται μέτρα για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης κορωνοιού.
Ειδικότερα, μεταξύ άλλων προβλέπεται:
-Δυνατότητα παράτασης προθεσμίας καταβολής ασφαλιστικών εισφορών με ΚΥΑ (άρθρο 3 ΠΝΠ)
-Από 11-3-2020 εως 10-4-2020 αναστολή της υποχρέωσης υποβολής στο ΕΡΓΑΝΗ τροποποιήσεων ωραρίου, υπερεργασίας και υπερωριών και υποβολή των ανωτέρω συγκεντρωτικά κατά το 1ο 10ήμερο του επόμενου μήνα παρασχεθείσας εργασίας (άρθρο 4 παρ.1 της ΠΝΠ)
-Παρέχεται η δυνατότητα στον εργοδότη εφαρμογής συστήματος εξ αποστάσεως εργασίας (άρθρο 4 παρ.2 ΠΝΠ)

-Γονείς που έχουν παιδιά σε βρεφονηπιακούς, παιδικούς σταθμούς, σχολικές μονάδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή που φοιτούν σε σχολεία ειδικής αγωγής μπορεί να κάνουν χρήση της άδειας ειδικού σκοπού. Ειδικότερα για όσο διάστημα παραμένουν κλειστές οι σχολικές μονάδες οι γονείς έχουν δικαίωμα λήψης άδειας ειδικού σκοπού κατ' ελάχιστον 3 ημέρες υπό την προϋπόθεση ότι ο εργαζόμενος θα λάβει και μία ημέρα κανονική άδεια για κάθε 3 ημέρες άδειας ειδικού σκοπού.
Αν οι δύο γονείς είναι εργαζόμενοι, με κοινή υπεύθυνη δήλωση προς τον εργοδότη γνωστοποιούν ποιος θα κάνει χρήση της αδείας ή σε περίπτωση που τη μοιραστούν τα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα επιμέτρησης της αδείας για τον καθένα. Σε περίπτωση που εργάζεται μόνο ένας από τους δύο γονείς αυτός δεν μπορεί να κάνει χρήση της αδείας εκτός αν ο άλλος γονέας νοσηλεύεται ή νοσεί ή είναι ΑΜΕΑ.
Επί διαζυγίου ή διάστασης των γονέων την άδεια ειδικού σκοπού λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια των παιδιών.
-Για να δικαιούται εργαζόμενος της άδειας ειδικού σκοπού πρέπει να πληροί προϋποθέσεις λήψης κανονικής αδείας τουλάχιστον 6 ημερών στην 6ήμερη εργασία και 5 ημερών στην 5νθήμερη εργασία.
-Τα 2/3 των ημερών αδείας ειδικού σκοπού καλύπτονται από τον εργοδότη και το 1/3 από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Αναμένεται η έκδοση ΚΥΑ που θα εξειδικεύουν τα ανωτέρω μέτρα

Τάσος Πασσάς

Περίληψη κύριων διατάξεων προς ψήφιση ασφαλιστικού νομοσχεδίου

Ι. Εισφορές Μισθωτών και Εργοδοτών (Άρθρο 38 του νομοσχεδίου)
1. Το συνολικό ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων και κατανέμεται κατά 6,67% στον εργαζόμενο και κατά 13,33% στον εργοδότη
2. Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών, ορίζεται στο ποσό των 6.500 ευρώ αναπροσαρμοζόμενο από 1-1-2023 έως 31-12-2024 κατ' έτος με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν των ασφαλιστέων αποδοχών παραμένει στα επίπεδα του προηγουμένου έτους. Από 1-1-2025 και εφεξής το ανώτατο όριο των ασφαλιστέων αποδοχών προσαυξάνεται κατ΄ έτος κατά το δείκτη μεταβολής μισθών
3. Επίσης καταβάλλεται ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ποσοστού 20% επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη και για τις ακόλουθες κατηγορίες ασφαλισμένων: