Δικαιώματα εργοδοτη με ΚΥΑ 12998/28-3-20

Αθήνα 31/3/2020

ΝΟΜΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Mε πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις θεσπίστηκαν μέτρα προς ενίσχυση των επιχειρήσεων που πλήττονται από την εφαρμογή των μέτρων για τον περιορισμό διάδοσης του κορωνοϊου.
Ειδικότερα:

Α. Με το άρθρο 4 παρ. 2 της από 11/3/2020 ΠΝΠ (Φεκ 55/Α/11-3-2020) θεσπίστηκε το σύστημα εξ αποστάσεως εργασίας, μορφή της οποίας είναι η τηλεργασία. Ανήκει στη διευθυντικό δικαίωμα και επιβάλλεται από τον εργοδότη εφόσον οι συνθήκες του αντίστοιχου τμήματος ή της επιχείρησης το επιτρέπουν . Για την εφαρμογή της δεν χρειάζεται συμφωνία του εργαζόμενου.
Και στη περίπτωση της εξ αποστάσεως εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν οι όροι της ατομικής σύμβασης εργασίας καθώς και οι διατάξεις που αφορούν : α) στην ελάχιστη περίοδο ημερήσιας ανάπαυσης 11 ωρών, β) στην κατ' ελάχιστον χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης διάρκειας 24 ωρών, γ) στη διάρκεια εβδομαδιαίας απασχόλησης, κατά μέσο όρο, που ανά τετράμηνο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες περιλαμβανομένων και των υπερωριών κλπ.

Β. Με το άρθρο 9 της από 20/3/2020 ΠΝΠ (ΦεΚ 68/20-3-2020) θεσπίσθηκε για χρονικό διάστημα εως 6 μήνες από 20/3/20 η δυνατότητα λειτουργίας των επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας ως μέτρο περιορισμού της διασποράς COVID-19. Αφορά όλες τις επιχειρήσεις και είναι στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό κάθε εργαζόμενος μπορεί να εργάζεται τουλάχιστον 2 εβδομάδες με περίοδο αναφοράς το μήνα, συνεχόμενα η διακεκομμένα . Ο προγραμματισμός γίνεται ανα εβδομάδα και στο πρόγραμμα εντάσσεται τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης. Κατά τη περίοδο εφαρμογής απαγορεύονται οι απολύσεις . Στο τέλος του μήνα δηλώνεται ο τρόπος αυτός εργασίας στο ΕΡΓΑΝΗ. Το μέτρο αποτελεί μορφή εκ περιτροπής εργασίας αλλά με απλουστευμένη διαδικασία εφαρμογής.

Γ. Με το άρθρο 10 της από 20/3/2020 ΠΝΠ προβλέφθηκε ότι επί ομίλου επιχειρήσεων ο εργοδότης μπορεί (διευθυντικό δικαίωμα) να μεταφέρει προσωπικό από τη μια επιχείρηση του ομίλου σε άλλη. Αφορά επιχειρήσεις που πλήττεται σημαντικά η επιχειρηματική τους δραστηριότητα ή τελούν υπο απαγόρευση λειτουργίας βάσει του ΚΑΔ. Δεν προβλέπεται αριθμητικό όριο μεταφοράς εργαζομένων αλλά επιβάλλεται η διατήρηση του ίδιου αριθμού εργαζομένων που απασχολούνταν πριν τη μεταφορά. Το μέτρο θα εξειδικευτεί με ΚΥΑ.

Δ.1 Με το άρθρο 11 της από 20/3/2020 ΠΝΠ ορίζεται ότι Επιχειρήσεις που πλήττονται σημαντικά λόγω μέτρων κατά COVID-19, βάσει του ΚΑΔ σύμφωνα με τις αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, μπορούν (διευθυντικό δικαίωμα) να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού τους για ένα μήνα από 20/3/2020 με δυνατότητα παράτασης με ΚΥΑ. Επί εφαρμογής του μέτρου αυτού απαγορεύονται οι απολύσεις επί ποινή ακυρότητας. Μετά τη λήξη του μέτρου θα πρέπει να διατηρηθεί ο ίδιος αριθμός θέσεων εργασίας για διάστημα ίσο με αυτό της αναστολής.

Δ.2 Εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας ανεστάλη είτε γιατί εργάζονται σε επιχείρηση που απαγορεύτηκε η λειτουργία της με εντολή Αρχής είτε γιατί εργάζονται σε πληττόμενη επιχείρηση βάσει ΚΑΔ είναι δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού . Το ίδιο ισχύει και για εργαζόμενους που απολύθηκαν ή παραιτήθηκαν από 1/3/2020 εως 20/3/2020. Στη ρύθμιση δεν περιλαμβάνονται οι λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Ο εργοδότης περιλαμβάνει τους σε αναστολή εργαζόμενους σε ΑΠΔ . Η αποζημίωση ειδικού σκοπού και η ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων καλύπτεται από το κράτος.
Για την αποζημίωση ειδικού σκοπού ο εργοδότης υποβάλει δήλωση με τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας ανεστάλη στο ΕΡΓΑΝΗ . Στη δήλωση περιλαμβάνονται και οι απολυθέντες ή παραιτηθέντες από 1/3 εως 20/3/20. Επί μη υποβολής της ως άνω υπευθύνου δηλώσεως η επιχείρηση εξαιρείται των ευνοϊκών ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων βεβαιωμένων χρεών προς το δημόσιο. Η επιχείρηση οφείλει να γνωστοποιήσει εγγράφως ή ηλεκτρονικά την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση αυθημερόν και στον εργαζόμενο. Μετά την ως άνω γνωστοποίηση οι εργαζόμενοι για να εισπράξουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Εργασίας.
Το μέτρο της αναστολής συμβάσεων εργασίας επιχειρήσεων που πλήττονται σημαντικά λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινομένου κορωνοϊου εξειδικεύτηκε με την ΚΥΑ 12998/232/28-3-2020 (ΦεΚ 1078/Β/28-3-2020). Στο κεφ. Α2 άρθρο 1 της ως άνω ΚΥΑ ορίστηκε ότι οι ως άνω επιχειρήσεις δύνανται να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου των εργαζομένων σε αυτές κατά την 21/3/2020 για συνεχόμενο ανέκλητο διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών.
Το υπόλοιπο προσωπικό του οποίου δεν αναστέλλονται οι συμβάσεις εργασίας μπορεί να ορισθεί ως προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας κατά την από 20/3/2020 ΠΝΠ η να μεταφερθεί σε άλλη επιχείρηση του ομίλου

Ε. Συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου που δεν έχουν λήξει μέχρι την 21/3/2020 μπορούν και αυτές να τεθούν σε αναστολή . Μετά το πέρας της αναστολής η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόονου συνεχίζεται μέχρι τη λήξη της .
Το μέτρο της αναστολής συμβάσεων εργασίας προσωπικού σημαντικά πληττόμενων επιχειρήσεων βάσει ΚΑΔ μπορεί να εφαρμοστεί από 21/3/2020 εως 20/4/2020. Με ΚΥΑ μπορεί να παραταθεί ο χρόνος αυτός. Εντός του χρονικού αυτού διαστήματος το μέτρο της αναστολής συμβάσεων εργασίας μπορεί να εφαρμοσθεί σταδιακά και για διαφορετικό αριθμό εργαζομένων. Το προσωπικό του οποίου η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή λαμβάνει από το κράτος έκτακτη οικονομική ενίσχυση ειδικού σκοπού 800€ για διάστημα 45 ημερών εφόσον δεν εργάζεται σε άλλο εργοδότη. Επιπλέον του ως άνω ποσού το συνολο των ασφαλιστικών εισφορών των ως άνω εργαζομένων επί του ονομαστικού τους μισθού για 45 ημέρες καλύπτεται από το κρατικό προϋπολογισμό. Στην ως άνω ΚΥΑ 12998/232 καθορίζεται η διαδικασία υποβολής υπευθύνων δηλώσεων εργοδοτών και εργαζομένων για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης.

ΣΤ. Στο κεφάλαιο Α2 αρθρο 4 παρ. 2 της ΚΥΑ 12998/232 προβλέπεται η δυνατότητα των εργοδοτών να καταβάλουν σε δικαιούχους αποζημίωσης ειδικού σκοπού επιπλέον ποσό εξ ελευθεριότητας μέχρι του ποσού του ονομαστικού μισθού. Για το επιπλέον αυτό ποσό ο εργοδότης επιβαρύνεται των ασφαλιστικών εισφορών που αφαιρουνται από το ποσό που καταβάλλεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ζ. Στο κεφάλαιο Α2 αρθρο 4 παρ. 3 της ΚΥΑ 12998/232 προβέπεται η δυνατότητα εργαζόμενοι που ευρίσκονται σε αναστολή εργασιακής σχέσης και λαμβάνουν αποζημίωση ειδικού σκοπού να συμφωνήσουν παροχή εργασίας με τηλεργασία για κάλυψη προσκαιρων αναγκών της επιχείρησης . Η αμοιβή και ασφαλιστικές εισφορές για την τηλεργασία καταβάλλονται από τον εργοδότη αφαιρουμένου του ποσού της αποζημίωσης ειδικού σκοπού .

Η. Πέραν των ανωτέρω εξακολουθούν να υφίστανται οι προβλεπόμενες δυνατότητες της εργατικής νομοθεσίας όπως :
1. Μερική απασχόληση. Προϋποθέτει συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου είτε κατά την πρόσληψη είτε και μεταγενέστερα κατά την λειτουργία της εργασιακής σχέσης. Αντικείμενο της συμφωνίας είναι η εργασία του εργαζόμενου λιγότερες ώρες την ημέρα, καθ΄'ολη την εβδομαδιαία απασχόληση (5νθήμερο ή 6ήμερο). Σε περίπτωση άρνησης συμφωνίας του εργαζόμενου να δεχθεί μετατροπή της ατομικής συμβάσεως εργασίας του από πλήρη σε μερική απασχόληση τυχόν απόλυση είναι άκυρη.
2. Εκ περιτροπής απασχόληση. Προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ.3 του ν.3846/2010. Μπορεί να επιβληθεί μονομερώς από τον εργοδότη σε περίπτωση περιορισμού της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Μπορεί να αφορά το σύνολο ή μέρος του προσωπικού της επιχείρησης. Εχει ανώτατο χρόνο διάρκειας 9 μήνες ανά ημερολογιακό έτος. Για την εφαρμογή της απαιτείται προηγούμενη ενημέρωση και διαβούλευση με το επιχειρησιακό σωματείο, δεν απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του σωματείου. Επίσης η επιβολή της εκ περιτροπής εργασίας, θα πρέπει να γνωστοποιηθεί και στην Επιθεώρηση Εργασίας.
3. Θέση του προσωπικού σε διαθεσιμότητα. Προβλέπεται στο άρθρο 10 του ν.3198/1955. Ο εργοδότης σε περίπτωση περιορισμού της οικονομικής του δραστηριότητας, μπορεί να θέσει σε διαθεσιμότητα μέρος ή και το σύνολο του προσωπικού για χρονικό διάστημα έως 3 μήνες ετησίως. Κατά την διάρκεια της διαθεσιμότητας ο εργαζόμενος λαμβάνει το ήμισυ του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών των τελευταίων δύο μηνών υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Για την θέση σε διαθεσιμότητα η επιχείρηση πρέπει προηγουμένως να προβεί σε διαβούλευση με το επιχειρησιακό σωματείο κατά το ΠΔ 240/2006. Δεν απαιτείται συμφωνία με το σωματείο. Η θέση του προσωπικού σε διαθεσιμότητα πρέπει να γνωστοποιηθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Τάσος Πασσάς