ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ-ΑΡΘΡΑ Ο εθνικός νόμος για το whistleblowing
Αθήνα, 30/8/2023
Με τον Ν. 4990/2022 (ΦΕΚ Α’ 210/11.11.2022)ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου προστασίας των προσώπων που κάνουν αναφορά σε παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για το Whistleblowing (ΕΕ) 2019/1937.Βασικός άξονας του νέου νόμου είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος εσωτερικής και εξωτερικής αναφοράς παραβιάσεων, η προστασία των προσώπων που αναφέρουν τις εν λόγω παραβιάσεις, η οργάνωση της διαδικασίας υποβολής, παραλαβής και παρακολούθησης των αναφορών και οι προβλεπόμενες κυρώσεις.
Συγκεκριμένα, κάθε είδους απασχολούμενοι στον ιδιωτικό (ή και δημόσιο) τομέα (ακόμη και μέτοχοι και πρόσωπα που ανήκουν στο διοικητικό, διαχειριστικό ή εποπτικό όργανο μιας επιχείρησης και μη εκτελεστικά μέλη) που έχουν αποκτήσει πληροφορίες σχετικά με παραβιάσεις ενωσιακού δικαίου μπορούν να τις αναφέρουν είτε μέσω εσωτερικών (αυτών που είναι υποχρεωμένες οι επιχειρήσεις να καθιερώσουν) είτε μέσω εξωτερικών διαύλων αναφοράς(Εθνική Αρχή Διαφάνειας).
Βάσει του νόμου (Άρθρο 9) , λαμβάνονται υπόψιν τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά κριτήρια.
Το ποσοτικό. Οι φορείς του ιδιωτικού τομέα που απασχολούν ταυτόχρονα πενήντα (50) ή περισσότερους εργαζομένους, ανεξάρτητα από τη φύση των δραστηριοτήτων τους και τη διάρκεια της απασχόλησης εκάστου των εργαζομένων εντός του έτους, είναι υποχρεωμένοι να ορίζουν Υπεύθυνο Παραλαβής και Παρακολούθησης Αναφορών (Υ.Π.Π.Α.) σχετικά με παραβιάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου.
Το ποιοτικό. Ανεξάρτητα από τον αριθμό εργαζομένων που απασχολούν, οι φορείς του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιούνται στους τομείς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, προϊόντων και αγορών, μεταφορών και περιβάλλοντος, καθώς και οι φορείς που λειτουργούν βάσει απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, ή των οποίων οι δραστηριότητες δύνανται από τη φύση τους να προκαλέσουν κίνδυνο για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, υποχρεούνται να ορίσουν Υ.Π.Π.Α.
Ο Υ.Π.Π.Α είναι εργαζόμενος ή και τρίτος που θα αναφέρεται απευθείας στο ανώτατο διοικητικό όργανο.
Εχέγγυα ακεραιότητας και ανεξαρτησίας (παράγραφοι 8 και 9 του άρθρου 9)
Θητεία: τουλάχιστον ενός έτους, που μπορεί να τερματιστεί νωρίτερα για σπουδαίο λόγο.
Γραπτά – προφορικά – ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στον διαδικτυακό μας τόπο.
Όπου προφορικά, δυνατή και μέσω τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων φωνητικών μηνυμάτων. Προβλέπεται η δυνατότητα ακόμη και προσωπικής συνάντησης με τον ΥΠΠΑ.
Ενέργειες που πρέπει να γίνουν
1.Ορισμός ΥΠΠΑ στην Επιθεώρηση Εργασίας
2.Ενημέρωση του ΥΠΠΑ στο νέο νομοθετικό πλαίσιο για την διαδικασία που πρέπει να ακολουθεί όταν λάβει καταγγελία
Προθεσμία για συμμόρφωση
Εφόσον η εταιρεία απασχολεί πάνω από 249 εργαζομένους, οφείλει να συμμορφωθεί με την υποχρέωση θέσπισης εσωτερικού διαύλου αναφοράς εντός 6 μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου (11-11-2022), ήτοι μέχρι 11-05-2023. Η Επιθεώρηση Εργασίας οφείλει να ενημερωθεί για τον ορισμό του ΥΠΠΑ εντός 2 μηνών από την συμμόρφωση.
Τάσος Πασσάς
